Van Lineair naar Eco: Hoe Verschillende Denkers de Wereld Redden (of Niet)

Denken. We doen het allemaal, de hele dag door. Maar wist je dat er meerdere manieren van denken zijn?

verschillende denkstijlen

Net zoals je met een hamer beter op een spijker slaat dan op een schroef, kies je ook de juiste denkwijze voor de situatie. In deze blog bekijken we de drie toppers onder de denkstijlen: lineair denken, lateraal denken en systeemdenken.

En als kers op de taart delen we nog een extra denkstijl: ecologisch denken.

1. Lineair Denken: De Doorgewinterde To-DO’er 

Lineair denken is de rechttoe-rechtaan aanpak. Je hebt een beginpunt, een einddoel, en je volgt de kortste route daartussen. Het is alsof je Google Maps gebruikt voor je leven: “Van A naar B in 5 stappen, alsjeblieft.”

Wanneer handig?

Als je snel en efficiënt iets moet oplossen. Denk aan het bouwen van een Ikea-kastje of het plannen van een verjaardagsfeest (hoewel je bij dat laatste misschien extra denkstijlen nodig hebt, trust me).

Wanneer niet zo handig?

Bij complexe problemen waar oorzaak en gevolg niet zo lekker logisch op elkaar aansluiten. Probeer maar eens klimaatverandering op te lossen met een to-do-lijstje. (Spoiler: dat werkt niet.)

2. Lateraal Denken: De Creatieve Rebel

Lateraal denken zegt: “Waarom rechtdoor als je ook zigzag kunt?” Het is de kunst van out-of-the-box denken. Je zoekt oplossingen op onverwachte plekken, vaak door rare vragen te stellen of dingen anders te bekijken.

Wanneer handig?

Als je vastzit in een probleem en frisse ideeën nodig hebt. Bijvoorbeeld: “Hoe kunnen we de wachtrij in dit pretpark leuker maken?” (misschien met wachtrij- entertainment?).

Wanneer niet zo handig?

Als er een concreet en snel antwoord nodig is. Je wilt niet dat een piloot tijdens een noodlanding ineens creatief gaat brainstormen: “Wat als we eens op het dak van die wolkenkrabber proberen te landen?”

3. Systeem Denken: De Grote Puzzelaar 

Systeemdenken is als een vogelperspectief op de wereld. Het kijkt naar het grotere plaatje, naar hoe dingen met elkaar verbonden zijn. Alles is onderdeel van een systeem – jouw ochtendkoffie hangt bijvoorbeeld af van boeren, water, transport, en zelfs het weer.

Wanneer handig?

Bij complexe problemen waar meerdere factoren een rol spelen. Denk aan het verbeteren van een organisatiestructuur of het verduurzamen van een stad.

Wanneer niet zo handig?

Als je een eenvoudige, snelle oplossing zoekt. Systeemdenken kan behoorlijk traag en overweldigend zijn: “Oh nee, wat als mijn keuze het welzijn van de mensen in China beïnvloedt?!”

Hoe deze denkstijlen verbonden zijn

Zie deze denkstijlen als gereedschap in je mentale toolbox. Lineair denken is je betrouwbare hamer, lateraal denken je creatieve multitool, systeemdenken je Zwitsers zakmes, en ecologisch denken je duurzame werkhandschoenen. Soms gebruik je er één, soms combineer je ze.  

Bijvoorbeeld: je start met lineair denken om een plan te maken, schakelt naar lateraal denken voor innovatieve ideeën, gebruikt systeemdenken om de impact te beoordelen, en eindigt met ecologisch denken om het geheel duurzaam te maken. Het draait allemaal om de juiste mix!

Tot slot: 

Het mooiste? Je hoeft niet één manier van denken te kiezen. Wissel af, speel ermee, en ontdek wat voor jou werkt. En onthoud: zelfs het beste denkwerk kan niet zonder een kop thee of koffie. Daar heb je trouwens weer systeemdenken voor nodig. 😉